Rakoçi Müzesi veya Rakoçi Evi, Türkiye'nin Tekirdağ kentinde bulunan bir ev müzesidir. Müze, 1720-1735 yılları arasında sürgünde bu evde yaşayan Macar ulusal kahramanı II. Ferenc Rákóczi'nin hayatına ve zamanlarına adanmış, 18. yüzyıldan kalma yeniden inşa edilmiş bir evde yer almaktadır. Ev, 1982 yılında müzeye dönüştürülerek Macaristan devletine bağışlandı. O zamandan beri Macarlar için ulusal bir uğrak noktası haline geldi.[2][3]
Tarihçe
II. Ferenc Rákóczi, Macaristan Krallığı'nın en zengin toprak ağası ve Transilvanya prensi olan bir Macar soylusuydu ve Avusturya'nın Habsburg Monarşisine yönelik baskısına karşı 1703 ile 1711 yılları arasında ilk ayaklanmaya öncülük etmişti. Başarısız olduktan sonra sürgüne zorlandı. Birkaç yıl Polonya'da yaşadı, ardından Britanya'ya ve daha sonra Fransa'ya sığınmaya çalıştı ancak başarılı olamadı. Rákóczi ve maiyeti, kendilerini almak için bir yelkenli gemi gönderen Osmanlı padişahı III. Ahmed'in teklifini kabul ederek nihayet 1717'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Gelibolu kentine çıktı. Edirne ve İstanbul'da yaşadıktan sonra 1720 yılında Tekirdağ'a yerleşerek kendisine tahsis edilen eve yerleşti ve 8 Nisan 1735'teki ölümüne kadar orada yaşadı.[2][4]
Aralarında deneme yazarı Kelemen Mikes ve birçok aristokratın da bulunduğu takipçileri, evinin komşu sokaklarına da yerleşerek Tekirdağ'da büyük bir Macar kolonisi oluşturdular.[5]
Rákóczi'nin naaşı 1906 yılında evdeki kişisel eşyalarıyla birlikte İstanbul'dan günümüzde Slovakya'nın Košice kentine nakledildi.[2][4]
Müze
Bina, üç katta on odalı, tipik Osmanlı mimarisi tarzında, 18. yüzyıldan kalma bir ahşap evdir.[2][4]Marmara Denizi'ne bakan küçük bir tepe üzerinde yer almaktadır.[2][5] Modern zamanlarda sahil yolu (D 110/E84) yapılmadan önce ev denize daha yakındı.[4]
1980'li yılların başında Macaristan devletine bağışlanan bina, 1906 yılında Macar bir sanatçının Tekirdağ'a giderken yaptığı iç mekan illüstrasyonlarından sonra yeniden inşa edildi.[5] Sergilenen ürünler, orijinallerinin tam olarak kopyaları olan röprodüksiyonlardır.[2] Müze envanterinde bulunan eserlerin yalnızca birkaçı orijinaldir. Müze, 25 Eylül 1982 tarihinde resmi olarak ziyarete açılmıştır.[1][6] Türkiye ile Macaristan arasında kültür köprüsü olarak kabul edilen müze, Macar hükûmeti tarafından yeniden restore edilerek 2010 yılında yeniden ziyarete açılmıştır.[3]
Zemin katta Rákóczi'nin, bodrum katında ise mabeyincisi Kelemen Mikes'in bronz bir büstü bulunmaktadır. Rákóczi'nin annesi Ilona Zrínyi, üvey babası Imre Thököly ve yardımcılarının yağlıboya portreleri duvarları süslemektedir. Sergide ayrıca ailesinin armasının yer aldığı bir pankart da yer almaktadır. Yapıda mutfak, kiler, şark tuvaleti ve su kuyusu görülmektedir.[2][4]
Birinci katta Macaristan'dan gelen porselen ve seramik eşyalar, Rákóczi'nin annesine ait gümüş iplikten yapılmış bir cüzdan sergilenmektedir. Bu katın duvarlarında Macar ressam Aladár Edivi Illés'in eski Tekirdağ manzarasını gösteren suluboyaları asılıdır.[2][4]
Misafir odası.
Evin en güzel odası ikinci katta bulunan misafir odasıdır.[2] Şehzadenin Edirne'deyken gördüğü ve çok beğendiği bir odadan esinlenilerek tasarlanmıştır. Ahşap tavan çiçek ve meyve süsleriyle oyulmuştur. Odanın pencereleri vitraydır. Duvarlar Macar halk motifleriyle boyanmıştır. Bu odada Rákóczi'nin kendisi tarafından yapılmış ve dekoratif olarak oyulmuş ahşap bir sandalye de görülebilir. Kelemen Mikes'in odası da bu kattadır ve Türkiye'den Mektupları eserini burada yazdı. Rákóczi'nin günlük hayatını güzel bir üslupla anlatan hayali bir teyzeye yazdığı mektuplardan oluşan eseri, Tekirdağ Valisi tarafından Türkçeye çevrilerek yayımlandı.[4]
Arması olan tarihi afiş..
Müzede kuruç ordusunun kullandığı silahların örnekleri ve pankart sergilenmektedir.[4]
Müze evinin önüne 2005 yılında geleneksel Sekel tarzında oyulmuş ahşap bir kapı dikilmiştir.[5] Tekirdağ'da Rákóczi anısına yapılmış bir çeşme de bulunmaktadır.[1]
2007 yılında Rákoçi Müzesi'ni 3.500'ü Macar olmak üzere 6.500 kişi ziyaret etti. Pazartesi hariç her gün açıktır.[4]
Evin replikası
Slovakya'nın Košice kentinde bulunan Rákóczi anı evi Tekirdağ'daki evin bir replikasıdır.
Kaynakça
^abc"Rakoczi Müzesi Tekirdağ'ı Macarlar'ın uğrak noktası yaptı". Hürriyet. 6 Eylül 2008. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
^abcdefghiBainbridge, James (15 Eylül 2010). Turkey. s. 175. ISBN 9781742203867.
^ab"Turkish, Hungarian culture ministers inaugurate museum in Tekirdag". Dünya Online. 2 Şubat 2010. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
^abcdefghiSerin, Ayten (8 Şubat 2008). "Rakoczi Müzesi'ni geçen yıl 3500 Macar ziyaret etti". Hürriyet. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
^abcd"Tekirdağ Sights". iGuide Interactive Travel Guide. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
^"Rakoczi Müzesi". Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2024.
