Kasinka Mała

Kasinka Mała

wieś
Kasinka Mała i widok na Szczebel
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	limanowski
Gmina	Mszana Dolna
Sołectwo	Dolna Wieś, Górna Wieś
Wysokość	360–600[2]. m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	3737[3]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	34-734[4]
Tablice rejestracyjne	KLI
SIMC	0451429
Położenie na mapie gminy wiejskiej Mszana Dolna Kasinka Mała
Położenie na mapie Polski Kasinka Mała
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kasinka Mała
Położenie na mapie powiatu limanowskiego Kasinka Mała
49°43′14″N 20°02′58″E/49,720556 20,049444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Kasinka Mała – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Mszana Dolna^[5][6].

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kasinka Mała, po jej zniesieniu w gromadzie Mszana Dolna. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Zamieszkana jest głównie przez górali zagórzańskich.^{[potrzebny przypis]}

Położenie

Wieś położona między trzema szczytami Beskidu Wyspowego: Szczeblem, Lubogoszczą i Kiczorą. Zajmuje oba brzegi Raby, a także dolinę potoku Kasinianka^[7].

Integralne części wsi

Historia

Początki istnienia wsi sięgają 1360 roku – była to wówczas własność zakonu Cystersów ze Szczyrzyca^[8]. Pierwsza wzmianka o Kasince Małej pochodzi z 1448 roku. Wieś znana była wówczas jako osada Ogonówka, posiadała prężnie działający młyn i wchodziła w skład dóbr królewskich pod zarządem szlacheckim^[9].

Wieś nie miała szczęścia do zarządców – kolejni szlachcice nakładali na chłopów dodatkowe powinności i opłaty, ograniczali handel zbożem, oraz oddawali się hulaszczym praktykom. Nic więc dziwnego, że wieś stała się ośrodkiem ruchu antyfeudalnego. Na czele buntu chłopskiego w latach 1649–1654 stanęli bracia Sebastian i Filip Bolisęgowie. Kolejny bunt przeciw pańszczyźnie wzniecili chłopi w 1812 roku, a w 1846 napadli na miejscowy dwór^[9].

Ludność Kasinki przyłączyła się również do wielkiego strajku chłopskiego w 1937 roku, zorganizowanego przez działaczy Stronnictwa Ludowego. W czasie tego strajku na roli Szczypkowej zginęło 9 protestujących po tym, jak policja otwarła ogień do tłumu. Wydarzenie to upamiętniono w 1967 poprzez odsłonięcie tablicy pamiątkowej przez delegację władz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z Władysławem Gomułką na czele^[9].

W 1987 roku wieś odznaczona została Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[10].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Turystyka

Atrakcje turystyczne

• W murowanym kościele Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1913 roku znajduje się ołtarz barokowo-neogotycki oraz barokowe posągi z XVIII wieku^[9].
• Na górze Lubogoszcz znajduje się ośrodek rekreacyjno-wypoczynkowy YMCA.
• XIX-wieczna kaplica z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej, słynącym łaskami w okolicy^[9].
• Kapliczka z przełomu XIX i XX wieku na granicy z Mszaną Dolną. Znajduje się w niej murowana rzeźba, przedstawiająca trzeci upadek Chrystusa^[9].
• Willa Szczepańskich, znajdująca się na stoku Lubogoszczy^[9].

Szlaki turystyczne

– czarny szlak turystyczny z Lubnia poprzez Szczebel i Kasinkę Małą na Lubogoszcz.

Sport

W miejscowości działa klub sportowy „LKS Zenit Kasinka Mała”. założony w 1974 roku. Drużyna ta znajduje się aktualnie w klasie A (Limanowski Podokręg PN).

Religia

Na terenie Kasinki Małej prowadzi działalność parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny^[11]. Funkcję kościoła parafialnego pełni murowany Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany w latach 1912–1913 na podstawie projektu Jana Sasa-Zubrzyckiego^[12].

Kasinka Mała w literaturze

Akcja następujących dzieł literackich związana jest z Kasinką Małą:

• Leopold von Sacher-Masoch, „Die Seelenfängerin”. Wiedeń 1886.
• Jan Józef Szczepański, „Portki Odysa”. Warszawa 1954.
• Christiane Ruth, „Kasinka. Eine Sommergeschichte. Erzählung”. Berlin 1997.

Urodzeni w Kasince Małej

• Stanisław Fijałek – ksiądz kanonik, proboszcz, budowniczy kościoła i kurhanu w Karniowicach.

Przypisy

Bibliografia

• Piotr Skoczek: Parafie Ziemi Limanowskiej. Proszówki: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 225–230. ISBN 978-83-88383-43-4.
• Dariusz Dyląg, Piotr Sadowski: Beskid Myślenicki: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2005, s. 267–269. ISBN 83-89188-41-4. [dostęp 2011-06-30].
• Ł. Stożek, Kościół parafialny w Kasince Małej – zapomniane dzieło Jana Sasa-Zubrzyckiego, „Wiadomości Konserwatorskie” 2016, Nr 47, s. 80–86.