Celtypen in het menselijk lichaam
Een celtype in het menselijk lichaam is een gespecialiseerde cel, met een specifieke vorm, grootte, structuur en stofwisseling.[1]
Celdifferentiatie door genexpressie
Gedurende de ontwikkeling van het lichaam, zullen cellen zich specialiseren of differentiëren; samen vormen groepen van gespecialiseerde celtypen de verschillende weefsels. De verschillen ontstaan doordat cellen, afhankelijk van het type weefsel waarvan ze deel uitmaken, selectief gebruikmaken van de genetische informatie: het principe van de genexpressie.
Vaststellen celtype met microscoop
Het vaststellen van het celtype gebeurt vaak met behulp van microscopie. Door recente ontwikkelingen in de RNA-sequencing kunnen celtypes geclassificeerd worden op basis van gedeelde genexpressiepatronen.[2][3]
Er zijn van de menselijke lichaamscellen via celculturen meerdere cellijnen gemaakt, waaronder HeLa.
400 menselijke celtypen
In het menselijk lichaam komen meer dan 400 verschillende celtypen voor.[4]De meest voorkomende celtypen zijn rode bloedcellen, epitheel- en endotheelcellen, lymfocyten, hepatocyten (levercellen), neuronen (zenuwcellen), adipocyten (vetcellen) en myocyten (spiercellen).
- Acanthocyt (spoorcel)
- Adipocyt
- Agranulocyt
- Alfacel
- Amacrine cel
- Amnioblast
- Amoebocyt
- Archeocyt
- Ameloblast
- Aneuploïde cel
- Antigeen-presenterende cel
- B-cel
- Bacteriocyt
- Bètacel
- Blasteemcel
- Blastomeer
- Bloedcel
- Bloedplaatje (trombocyt)
- C-cel (Parafolliculaire cel)
- Cajal-retziuscel
- Calicoblast
- Cardiomyocyt
- Castratiecel
- Cel van Deiter
- Cementoblast
- Centroacinarcel
- Chiefcel
- Maag chiefcel (peptische cel)
- Parathyroïde chiefcel
- Type 1 chiefcel
- Cholangiocyt
- Chodrocyt
- Chromaffincel
- Chromofoob
- Circulerende tumorcel
- Cilindrisch epitheelcel
- Codocyt
- Coelomocyt
- Corneakeratocyt (corneafibroblast)
- Corticotrope cel
- Cytotrofoblast
- D-cel (delta-cel)
- Decidualcel
- Dacrocyt
- Degmacyt
- Dendritische cel
- Dierlijke cel
- Diploïde cel
- Echinocyt
- Eicel (ovum)
- Elliptocyt
- Endoblastcel
- Endotheelcel
- Enterocyt
- Enterochromaffine cel
- Enterochromaffine-achtige cel
- N-cel
- S-cel
- D-cel
- Mo cel (M-cel)
- Entero-endocrine cel
- Entero-endocriene cel van de pancreas
- Ependymcel
- Epitheelcel
- Cilindrische epitheelcel
- Kubische epitheelcel
- Myoepitheelcel
- Neuro-epitheliale cel
- Plaveiselcelepitheel
- Epitheliale steuncel
- Erytrocyt
- Fananascel
- Fibroblast
- Myofibroblast
- Fibrocyt
- Foveolarcel
- Gameet (geslachtscel of geslachtelijke voortplantingscel)
- Chondroblast
- Chondroclast
- Chondrocyt
- Gliacel
- Microgliacel
- Macrogliacellen in het centrale zenuwstelsel
- Macrogliacellen in het perifere zenuwstelsel
- Schwanncel
- Satellietcel
- Satellietgliacel
- Glomuscel
- Gonocyt
- Gonadotrope cel
- Granulocyt
- Granulosacel
- Grondoblast
- Haarcel (trilhaar)
- Haploïde cel
- Hargraves-cel (LE-cel)
- HEK 293-cel (HEK-cel of 293-cel)
- Hela-cel
- Hepatoblast
- Hepatocyt (levercel)
- Hexaploïde cel
- Huidcel
- Hyaliene cel
- Idioblast
- Interstitiële cel van Cajal
- Intestinale entero-endocriene cel
- K-cel
- L-cel
- I-cel
- G-cel
- Kankercel (woekerende cel, ontaarde cel)
- Kegeltje
- Keratinocyt (corneocyt)
- Keratocyt
- Kliercel
- Koilocyt
- Korrelcel
- Korfcel
- Leydigcel
- Lactotrofe cel
- Langerhanscel
- Lichtgevoelige cel
- Lichtgevoelige ganglioncel (intrinsiek fotosensitieve retinale ganglioncel)
- Lipoblast
- Lymfoblast
- Lymfocyt
- Maag entero-endocriene cel
- Macrofaag (histiocyt)
- Kupffercel
- Mammotrofe cel
- Mastoïdcel (Lenoircel)
- Meerkernige cel
- Reuzencel
- Megakaryoblast
- Megakaryocyt
- Melanocyt (huidcel)
- Melanotrofe cel
- Merkelcel
- Mestcel (mastocyt)
- Mijtercel
- Morulacel
- Monoblast
- Monocyt
- Mucoïde cel
- Myeloblast
- Myoblast
- Myocyt (spiercel)
- Myosatelliet cel
- Neuroblast
- Nevuscel
- Normoblast
- NK-cel (Natural Killer cel)
- NKT-cel (Natural Killer T-cel)
- Odontoblast
- Oerkiemcel
- Oligodendrocyt
- Osteoblast (botcel)
- Osteoclast
- Osteocyt
- Overgangsepitheelcel (urotheliumcel)
- Oxyfiele cel (parathyroïde oxyfiele cel)
- Pancreasstercel
- Paneth cel
- Parathyroïde cel
- Pariëtale cel
- Parvocellulaire neurosecretoire cel
- Pinealocyt
- Piramidecel
- Pituïcyt
- Plaatscel
- Plasmocyt (plasmacel)
- Podocyt
- Poollichaampje
- Polyploïde cel
- Primitiefstreepcel
- Primordiale kiemcel
- Pro-erytroblast
- Progenitorcel
- Promyelocyt
- Pronormoblast
- Purkinjecel
- Rastercel
- Reticulocyt
- Retina bipolaire cel
- Retinale ganglioncel
- Reuscel
- Rode bloedcel
- Rubriblast
- Satellietcel
- Schizocyt (schistocyt, fragmentocyt)
- Schuimcel
- Schwanncel
- Sertolicel
- Sikkelcel
- Sferocyt
- Slijmbekercel (gobletcel)
- Somatische cel (lichaamscel)
- Somatotrofe cel
- Spermatogonium
- Spiegelneuron
- Spermacel (zaadcel)
- Spermatide
- Spermatocyt
- Spermatogonium
- Spiercel (myocyt)
- Staafje
- Stamcel
- Volwassen stamcel
- Chorionstamcel
- Embryonale stamcel
- Endotheliale stamcel
- Hepatische stamcel
- Huidstamcel
- Intestinale stamcel
- Longstamcel
- Mesenchymatische stamcel
- Multipotente stamcel
- Neurale stamcel
- Pancreatische stamcel (stamcel van de alvleesklier)
- Pluripotente stamcel
- Oligopotente stamcel
- Satellietstamcel
- Totipotente stamcel (omnipotente stamcel)
- Trofoblaststamcel
- Unipotente stamcel
- Vet-afgeleide stamcel
- Vruchtwaterstamcel
- Steencel (sklereïde)
- Stellaatcel (itocel)
- Stomatocyt
- Stromacel
- Syncytium (poly-energide)
- T-cel (T-lymfocyt)
- Cytotoxische T-cel (CD8+ (killer T-cel)
- T-geheugencel
- T-helpercel (CD4+)
- Regulatoire T-cel
- T-remmercel (CD25+)
- Tanycyt
- Telocyt
- Tendon cel
- Thecacel
- Thyreotrofe cel
- Thyrocyt (thyroïde follicuulcel, thyroïde epitheelcel)
- Thyrotrope cel
- Tracheïde
- Trichocyt
- Triploïde cel
- Trofoblastcel
- Tumorcel
- Vetcel (adipocyt)
- Bruin vetweefselcel
- Wit vetweefselcel
- Voorlopercel
- Beenmergvoorlopercel
- Hartspiervoorlopercel
- Myeloïde voorlopercel (MPC)
- Witte bloedcel
- Zegelringcel
- Neoplastische folliculaire zegelringcel
- Zegelring adenocarcinoomcel
- Zegelring melanoomcel
- Zegelring stromale cel
- Zenuwcel (neuron)
- Zygote (kiemcel)
Overzicht bloedstamcellen rode beenmerg
In het rode beenmerg worden de volgende bloedstamcellen aangemaakt:
| Hematopoëse | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Leukopoëse | Erytropoëse | Trombopoëse | |||||||
Myeloblast | Monoblast | Lymfoblast | Pro-erytroblast | Megakaryoblast | |||||
| Erytroblast | |||||||||
| Normoblast | |||||||||
| Promyelocyt | Monocyt | Lymfocyt | Reticulocyt | Megakaryocyt | |||||
| Neutrofiele granulocyt | Basofiele granulocyt | Eosinofiele granulocyt | Macrofaag | B-cel | T-cel | NK-cel | Mastocyt | Erytrocyt | Trombocyt |
Zie ook
Bronnen
- (en) Alberts, B. (2015). Molecular Biology of The Cell, 6th edition. Garland Science, New York, 29-30. ISBN 978-0-8153-4464-3.
- ↑ (en) Clevers H, Rafelski S, Elowitz M. (2017). Conceptual Definition of "Cell Type". Cell Systems (3): 255–259.
- ↑ (en) Lubiana T, Nakaya H. (2021). Towards a pragmatic definition of cell type. Manubot. Gearchiveerd van origineel op 1 juli 2022.
- ↑ (en) Arendt D, Musser JM, Baker CV, Bergman A, (2016). The origin and evolution of cell types. Nature Reviews Genetics: 744-757.
- ↑ Vijay Kumar Malesu, Reviewed by Susha Cheriyedath, M.Sc., Mapping the human body one cell at a time: New study reveals the intricate relationship between cell size and count, Sep 19 2023
